MUDURNULU ŞEYH MEHMED TULÛÎ’NİN SEGÂH DURAK’I

http://www.youtube.com/watch?v=E9cJSxAjeXc

 

MUDURNULU ŞEYH MEHMED TULÛÎ’NİN SEGÂH DURAK’I

www.mudurnuhaber.com arşivinde bulunan bazı yazılarımızda Halvetî şeyhi Mehmed Tulûî’nin besteciliğinden söz etmiş, kısaca şunları aktarmıştık:

 

     “ Önceki yazımızda hayatından söz ettiğimiz Mudurnulu Halvetî şeyhi Mehmed Tulûî’nin kültür ve medeniyetimizin önde gelen san’atlarında da başarılı bir şahsiyet olduğu anlaşılmıştır. Tulûî, icâzet sahibi yetişkin bir hattât olduğu gibi, dinî musikimizin yüksek düzeyli san’at ürünlerinden durak formunda eserler vermiş bir bestecidir.

 BESTEKÂRLIĞI

Saadettin Nüzhet Ergun,  Mehmed Tulûî’nin bestelediği bir durakın elde olduğunu, bu eserin onun üstâd bir bestekâr olduğunu gösterdiğini kaydetmiştir.”

 

DURAK

Mevlevîlik dışındaki tarikatlerin hemen hepsinde zikrin birinci bölümünü teşkil eden ‘kelime-i tevhid’den sonra “ism-i celâl” zikrine geçmeden önce verilen arada bir veya iki zâkir tarafından okunan, serbest olarak bestelenmiş Türkçe manzumelere durak denir.[1]

Mudurnulu Halvetî şeyhi Mehmed Tulûî(ö1757), Yûnus Emre hz.lerinin “Ben bende buldum çün Hakk’ı şekk ü gümân nemdür benüm” sözleriyle başlayan şiirini durak formunda ve segâh makamında bestelemiştir. Duraklarda şiirin bir veya iki kıtası okunmaktadır. Biz Yûnus Dîvanındaki özgün haliyle şiirin tamamını aktarmayı uygun bulduk.

 

ŞİİRİN TAMAMI

Ben bende buldum çün Hakk’ı şekk ü gümân nemdür benüm

Ben dost yüzin görmez isem bu gözlerüm nemdür benüm

 

Gelsün münâcât eyleyen doksan bin hâcât söyleyen

Taşra ‘ibâdet eyleyen görsün ki dost nemdür benüm

 

Mûsî olup Tûr’a çıkam nûr oluban gözden bakam

Söz oluban dilden çıkam sûr u nagâm nemdür benüm

 

Mûsî varır Tûr’a çıkar anda varur nûra bakar

Dosttan gayrı zerre kadar bu gözlerüm görmez benüm

 

Uş ben beni cem’ eyledüm ol dosta imân eyledüm

Birliğine kıldum kâmet riyâ  tâ’at nemdür benüm

 

Ol dost bana ümmî demiş hem adumı Yûnus komış

Dilüm şeker gövdem kamış bu söyleyen nemdür benüm

 

Ümmî benem Yûnus benem dokuz atam dörtdür anam

Aşk odına düşüp yanam sûk u bâzâr nemdür benüm[2]

 

Yûnus Emre

 

ESERİN İKİ AYRI İCRÂSI

TRT Repertuarında 7590 numara ile kayıtlı olan eserin notası mevcut değildir. Ancak meşk yoluyla günümüze taşınmış ve kayda alınmış olduğunu tespit ettik. Şiirin icrâ edilen kısmı:

Beste : Şeyh Mehmed Tulûî Efendi (Ö.1757)

Söz: Yûnus Emre Hz.retleri

Ben bende buldum çün Hakk’ı
Şekk ü gümân nemdir benim
Ben dost yüzün görmez isem
Bu gözlerim nemdir benim
Yûnus benem ümmî benem
Dokuz atam dörttür ânem
Aşk oduna düşüp yanem
Suk u pazar nemdir benim

Bu eserin iki ayrı icrâsını alttaki linklerden dinleyebilirsiniz.
1)Merhûm üstâd Hâfız  Kânî Karaca tarafından:

http://www.youtube.com/watch?v=E9cJSxAjeXc

2)Sanatçı Ahmet Erdoğdular tarafından:

http://www.youtube.com/watch?v=lfQOSS7CikU

Ramazan ayınızı tebrik ederim. Saygılarımla…

Hakkı Duran


[1] Nuri Özcan, “DURAK” maddesi, TDVİA, Cilt 10, İstanbul 1994,  s.4.

[2] Yunus Emre Dîvânı, haz: Dr.Mustafa Tatcı,Akçağ yayınları, 2.baskı, 1998-Ankara, s.181.