15 soruda EYT düzenlemesi
Cumhurbaşkanı Erdoğan, emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesinin detaylarını Milliyet açıkladı. Peki, düzenleme kimleri kapsıyor, hangi şartlar geçerli? İşte EYT’de 15 soru 15 cevap!
1- EYT kimleri kapsıyor?
8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanlar EYT kapsamına giriyor. Bu tarihten sonra hizmet başlangıcı olanlar ise düzenlemeden yararlanamayacak.
2- EYT şartları neler?
1999 öncesi işe girişi olanlardan kadınlar için 5 bin prim günü ve 20 yıl sigortalılık süresi, erkekler için 5 bin prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi gerekiyor.
3- Yaş sınırı var mı?
Erdoğan`ın açıklamasına göre, emelilik hakkının kullanılması hususunda herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacak.
4- Kaç kişi emekli olabilecek?
Yaklaşık 2 milyon 250 bin kişi emekli olma hakkına kavuşacak.
5- SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı Ayrımı Var Mı?
Yaş şartı olmadan emekliliğe imkan sağlayan düzenleme, eski sistemdeki SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı ayrımı olmaksızın mevcut yapıdaki herkes için geçerli.
6- Hemen emekli olmak istemeyenler ne yapacak?
Taşerondan kadroya alınanlardan hemen emekli olmayı tercih etmeyecekler için ayrı bir geçiş düzenlemesi hazırlanacak.
7- Kıdem tazminatı için destek verilecek mi?
Kıdem tazminatları için işverenlere yönelik KGF destekli kredi paketi devreye alınacak.
8- Çalışmaya devam edenler ne yapacak?
Emekli olduktan sonra sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam edecek vatandaşlar için sosyal sigorta prim teşviki getirilecek.
9- EYT ne zaman devreye girecek?
Düzenlemenin Meclis`e sunulmasının ardından ocak ayında görüşülmesi bekleniyor.
10- Başvuru nasıl yapılır?
Emeklilik için gereken prim günü sayısına e-Devlet üzerinden erişilebiliyor. EYT`den emeklilik hakkı kazananlar, başvuruyu SGK`ya gitmeden, e-Devlet üzerinden yapabilecek.
11- EYT’de en düşük maaş ne olacak?
Maaşlarda bir farklılık olacak mı?
Öte yandan Milliyet yazarı Cem Kılıç ilk maaşın ne zaman ödeneceği sorusuna cevap verdi. Kılıç açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“EYT ile gelen emekli normal emeklilik koşullarından hiçbir farkı yok. EYT yeni bir aylık bağlama sistemi getirmiyor. Bu bağlamda kişinin emekli aylığını belirleyecek olan prim günleri ve üzerinden prim yatırılan kazançlarıdır. Bu kazançların seviyesi emekli aylığını tespit eden temel unsur olacaktır. Emekli aylığı belirleme yöntemi tektir. Yeni bir hesaplama formülü geliştirilmiyor. En düşük emekli aylığının ne olacağı ocak ayında belli olacak. Taban aylık yükselirse yeni emekli olacaklar da bunda etkilenecektir.
12- Çalışmak isteyenler devam edebilecek mi?
Elbette, emekli olup aynı iş yerinde çalışmak isteyen ve bunu işveren de kabul etmişse bu kişiler çalışmaya devam edebilirler, daha önce prim dezavantajı vardı emekli çalıştırmanın şimdi bu dezavantaj da ortadan kaldırılmış oldu.
13- Borçlanma ile EYT’li olunur mu?
Askerlik borçlanmasıyla EYT kapsamına girilebilir. Eğer askerlik hizmeti sigorta başlangıcından önce yapıldıysa ve 8 Eylül 99’a kadar başlangıç oluyorsa faydası var. Bunun dışındaki diğer borçlanmalar sadece prim gününü kazandırır.
14- Staj süresi emeklilik başlangıcı olarak sayılır mı?
O konuyla ilgili Cumhurbaşkanı bir detay vermedi. Muhtemeldir ki bu yasa teklifi içerisinde yer almayacak gibi gözüküyor. Yine temkinli olmakta fayda var yasa teklifinin detaylarını gördükten sonra daha net bir yorum yapabilir.
15- Yaş sınırlamasının kaldırılmasını nasıl değerlendirirsiniz?
“Çok olumlu bir gelişme, uzun yıllardır bu konu zaten talep edilmekteydi bu konuda ciddi örgütlülük sağlandı. Talep edenler aslında bu günlere gelinmenin taşlarını yollarını kendileri yapmış oldular. Yaş koşulu gelmiş olsaydı EYT düzenlemesi bir şey ifade etmeyecekti. Sadece bir grup mutlu olacaktı. Şimdi ilk planda 2 milyon 250 bin daha sonra 3.5 milyon kişi daha eklenerek 5.5 milyon kişinin 99 yılında gelen olumsuz koşulları kaldırılmış oldu.
Ocak ayında yasalaşacaktır. Yasalaştığı andan itibaren de 1 ay sonra emekli olmak isteyenler emeklilik dilekçelerini vererek SGK müdürlüklerine ya da e-Devlet’ten vererek emeklilik hakkını elde edeceklerdir.
Ocak ayında başvurdukları halde şubat ayında emekli olabilecekler.”
KAYNAK:MİLLİYET
29.12.2022
